Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji
Data publikacji: 23.01.2024 r.
Zdalna nauka i praca oraz cyfryzacja wielu obszarów życia – to tylko niektóre z trendów i zjawisk wywołanych przez pandemię. Jak wytrzymać tempo zmian w edukacji akademickiej? Odpowiedź przynoszą projekty uznane za przykłady dobrych praktyk w ramach Partnerstw strategicznych programu Erasmus+.
Transformacja technologiczna odcisnęła piętno na wielu dziedzinach życia. Jedną z nich jest sektor szkolnictwa wyższego. Właśnie z myślą o polepszeniu kompetencji cyfrowych nauczycieli akademickich i studentów oraz wprowadzeniu nowych środków dydaktycznych powstały projekty w ramach Partnerstw strategicznych (Akcja 2.) programu Erasmus+. Mimo że były realizowane w minionej perspektywie finansowej (2014-2020), z ich efektów będziemy korzystać jeszcze długie lata.
– Celem tych działań było stworzenie i wprowadzenie innowacji w zakresie oferty dydaktycznej uczelni oraz dostosowanie kształcenia do potrzeb społeczeństwa. Tak narodziły się inicjatywy propagujące wdrażanie narzędzi cyfrowych w uczeniu się i nauczaniu, wspierające nauczycieli, uczniów i studentów w dostosowaniu się do kształcenia online oraz upowszechniające wiedzę z zakresu odpowiedzialnego korzystania z technologii cyfrowych – wyjaśnia Agnieszka Dąbrowska-Cholewińska z Zespołu Szkolnictwa Wyższego FRSE.
Koncertowy projekt
Na niecodzienny sposób wykorzystania rozwiązań cyfrowych wpadli twórcy projektu „Digital Orchestra”, polegającego na stworzeniu otwartych zasobów edukacyjnych, które znajdą zastosowanie w kształceniu muzyków – instrumentalistów. Koordynatorem przedsięwzięcia było Stowarzyszenie „Passionfruits” z Warszawy, a partnerami trzy uczelnie: Uniwersytet Muzyczny im. Fryderyka Chopina (Polska), Eesti Muusika- ja Teatriakadeemia (Estonia) oraz Conservatorio di Musica Lecce (Włochy). – Pomysł narodził się… ze zdziwienia, że do tej pory nikt nie wpadł na tak proste, a jednocześnie efektywne rozwiązanie odpowiadające na potrzeby wykonawców – tłumaczy Maciej Jankowski ze Stowarzyszenia „Passionfruits”.
Projekt polegał na przygotowaniu cyfrowej wersji utworów, ujętych w programie nauczania, z wykorzystaniem wysokiej jakości sampli, co dało możliwość wyłączenia partii poszczególnych instrumentów. To z kolei pozwoliło muzykom ćwiczyć, odtwarzając odpowiednią wersję utworu i „dogrywając” brakującą ścieżkę samemu. Dla przykładu: jeśli skrzypek chciał ćwiczyć XLI symfonię Mozarta („Jowiszową”), wybierał ten utwór i wersję „dla skrzypiec”, po czym sam miał okazję zagrać partię pierwszych skrzypiec z orkiestrą.
Taki rodzaj rozwiązania dał muzykom szansę, by zgrać się bardziej z pozostałymi instrumentami, a także wziąć odpowiedzialność za całokształt utworu i pozwolić sobie na większy indywidualizm wykonawczy. – Wydaje nam się, że powstałe zasoby są na wysokim poziomie artystycznym, co przekłada się na ich użyteczność edukacyjną. Na stronie internetowej zamieściliśmy stworzone narzędzie aż w ośmiu językach, dzięki czemu jest ono powszechnie dostępne. Jedyne, co dziś zrobilibyśmy inaczej, to od początku założylibyśmy pracę nad większą liczbą utworów – zainteresowanie przedsięwzięciem i skala potrzeb nieco nas zaskoczyły. Jednak nic straconego, ponieważ planujemy kontynuację projektu – mówi Jankowski.
Inżynierowie na start!
Postęp technologiczny, choć w zupełnie innej branży, wykorzystali też twórcy projektu „Advanced Digital Design course ON modern buildings developing SKILLS for young engineers” (w skrócie „ADD_ON_SKILLS”). Był on odpowiedzią na wyzwania stawiane przed nauczycielami uczelni technicznych, którzy muszą nie tylko aktualizować treści merytoryczne zajęć, podążając za zmianami technologicznymi, ale zmierzyć się z dłuższą perspektywą zdalnego lub hybrydowego nauczania. – Pomysł na projekt narodził się podczas realizacji poprzednich inicjatyw „VIPSKILLS ” oraz „EFE-VIPSKILLS”, w których brali udział partnerzy z Hiszpanii oraz Litwy. Zauważyliśmy wtedy konieczność opracowania kursu podnoszącego kompetencje studentów studiów technicznych w zakresie zrównoważonego budownictwa.
– Aby upowszechnić ideę projektów interdyscyplinarnych, postanowiliśmy rozszerzyć nasze konsorcjum o nowych partnerów z Włoch i Łotwy, co dało świeże spojrzenie na wiele zagadnień – wyjaśnia dr hab. inż. Dorota Anna Krawczyk z Politechniki Białostockiej, koordynatorka projektu. Jego efektem są m.in. innowacyjne moduły do wykorzystania w kursie „ADD-ON_SKILLS”, który z założenia ma łączyć zajęcia na uczelni i w formie wirtualnej, jednak w razie potrzeby może być w całości przeprowadzony zdalnie. Partnerzy opracowali także e-laboratoria pozwalające na symulację działań systemów budowlanych.
Dla twórców gier i programistów
Nowatorstwem wykazali się też twórcy kilku inicjatyw z branży IT. Był wśród nich projekt „Higher-ed Programmes for Careers in Game Design & Development”, którego efektem są materiały edukacyjne i narzędzia do tworzenia programów kształcenia przyszłych twórców gier. – Uczelnie otrzymały ogromny zestaw materiałów do nauki studentów, którzy zamierzają związać swoją karierę zawodową z branżą gier. Większość autorów kursów miała doświadczenie zarówno w tej branży, jak i w roli dydaktyków. Stąd potrójna korzyść: dla uczelni – w postaci wysokiej jakości programów i materiałów, dla studentów – w postaci szansy na zdobycie kompetencji i doświadczenia oraz dla branży, która zyska wykwalifikowanych pracowników – wyjaśnia Michał Mochocki z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, instytucji koordynującej.
Inne prekursorskie przedsięwzięcie w dziedzinie informatycznej – „FGPE Plus: Learning tools interoperability for gamified programming education” – polegało na rozszerzeniu powstałej w ramach wcześniejszej inicjatywy platformy FGPE (do nauki programowania) i ulepszeniu jej interfejsu.
– Dzięki projektowi uczelnie zyskały efektywne narzędzie wspierające edukację w zakresie programowania, niezależnie od nauczanego języka programowania. Studenci mogą korzystać z platformy FGPE za pośrednictwem urządzeń mobilnych, a wykładowcy – łączyć interaktywne ćwiczenia rozwiązywane na platformie z treściami nauczania publikowanymi w systemie Moodle – tłumaczy Jakub Swacha, koordynator projektu z Uniwersytetu Szczecińskiego.
Opisane działania otrzymały najwyższe oceny w raportach końcowych, zyskując zaszczytne miano „dobrych praktyk”. Punktacja przyznawana jest przez ekspertów zewnętrznych według czterech kryteriów: znaczenie projektu, jakość jego realizacji, jakość współpracy konsorcjum oraz wpływ działań projektowych. W sektorze szkolnictwa wyższego w ramach Partnerstw strategicznych w naborach od 2014 r. na 165 zakończonych projektów (w których koordynatorami były polskie instytucje) status „dobrej praktyki” zyskało 60.
Więcej na temat projektów – na platformie upowszechniania rezultatów Erasmus+: erasmus-plus.ec.europa.eu/projects.