Aktualności

Czy zrealizowałeś już swoje postanowienia noworoczne? Badania pokazują, że aż 80 proc. osób, które ustanawiają sobie na początku roku nowe cele – zwykle dotyczące wyzwań edukacyjnych i zrywania ze złymi nawykami – porzuca je… już pod koniec stycznia! Czy istnieje jakaś prawidłowość? Co staje większości ludzi na drodze do zmiany? I wreszcie – w jaki sposób edukator osób dorosłych może pomagać swoim kursantom definiować te przeszkody i usuwać je na możliwie wczesnym etapie?

Trzy warunki zmiany
Na wszystkie te pytania szukała odpowiedzi Urszula Rudzka-Stankiewicz, autorka podcastu „Bariery zmian. Jak je pokonać w organizacjach i prywatnie”. To wieloletnia ambasadorka platformy EPALE, która jako ekspert ekonomii behawioralnej, praktyk grywalizacji i facylitator pomaga ludziom w organizacjach zmieniać swoje zachowania. Jak wskazuje Rudzka-Stankiewicz, by dotrzeć do sedna problemu, warto przyjrzeć się naukowym wyjaśnieniom kwestii niedotrzymywanych postanowień, a także zajrzeć do książki dr. B. J. Fogga pt. „Mikronawyki. Niewielkie zmiany, które wiele zmieniają”. Autor opisał w niej trzy czynniki, które decydują o szansie na modyfikację niechcianych zachowań. Są to: motywacja, możliwości i wyzwalacze.

Motywacja. Najprościej rzecz ujmując – to powody, dla których chcemy coś zmienić. Gdy motywujesz kogoś do działania, przede wszystkim pokazuj mu korzyści, które przyniesie dana zmiana, co zyska dzięki nowym postawom, działaniom, zachowaniom itd.

Realne możliwości. Im zazwyczaj poświęcamy mniej uwagi, tymczasem to tutaj hipotetycznie napotykamy najwięcej barier do pokonania. Co możesz zrobić, by pomóc swoim kursantom urealnić cele? Sporządźcie razem  tzw. checklistę, czyli swego rodzaju wykaz wszystkich elementów niezbędnych do wprowadzenia zmiany. Weźcie pod uwagę takie czynniki, jak: czas, budżet, zasoby fizyczne i umysłowe, umiejętności, wiedza, wsparcie ze strony osób trzecich, dostęp do informacji. 

Lista zrobiła się zbyt rozbudowana? Nie wszystko się na niej znalazło? Przyjrzyjcie się wyróżnionym przez B. J. Fogga trzem obszarom, w których najczęściej tkwią przeszkody. Po pierwsze, kontekst –  a więc to, co nas otacza, narzędzia, zasoby, których potrzebujemy, ale także wiążące normy społeczne. Po drugie, sama osoba, która ma dokonać zmiany. Błędy mogą powstawać już na etapie identyfikacji tego, kim jesteśmy i czego potrzebujemy. Po trzecie, zachowanie, którego oczekujemy po zmianie. Czy mamy jego konkretną wizję? Przy planowaniu z kursantem konkretnych działań, pamiętaj, że pierwszy krok powinien być dla niego na tyle łatwy, by był źródłem satysfakcji (a nie frustracji) i dostarczał pozytywnych wrażeń. Jednocześnie krok ten powinien być na tyle znaczący, by zachęcał do kontynuowania zmiany. 

Wyzwalacz zachowania. To impuls, który powoduje, że faktycznie ruszamy do przodu. Pomóż uczącym się osobom zaplanować moment, w którym rozpoczną nowe działanie. Warto też, by twoi podopieczni mogli przedstawić szerzej swoje zamiary. Gdy opowiadamy o naszych planach na głos, czujemy się bardziej zobowiązani do ich wykonania.

Przykłady z życia i porady
Podcast „Bariery zmian...” to jedno z wielu nagrań przygotowanych przez ekspertów dla Elektronicznej platformy na rzecz uczenia się dorosłych w Europie, które mogą pomóc edukatorom osób dorosłych (i nie tylko!) w poszukiwaniu nowych rozwiązań. Do wysłuchania online lub pobrania dostępnych jest już ponad 60 audycji, i to całkowicie bezpłatnie! Wśród nich m.in.: 

•  „Zmiana. Jak zadbać o uczestników?” – najnowszy podcast Urszuli Rudzkiej-Stankiewicz, kontynuujący temat zmian;
• „Uczenie się w biegu życia” – Dorota Gierszewski i Krystian Barzykowski;
• „Drivery, czyli pięć pułapek w pracy edukatora” – Monika Dawid-Sawicka i Elżbieta Stelmach;
• „Dobrostan na dobry rok” – Karolina Suska i Aleksandra Chomik. 

Podcasty EPALE dostępne są na: epale.ec.europa.eu/pl/content/podcasts oraz na soundcloud.com/epale-pl.