Aktualności

Realizacja polityki młodzieżowej dotyczącej rynku pracy różni się w zależności od kraju członkowskiego UE, jednak jej motorem napędowym zazwyczaj jest unijna inicjatywa Gwarancje dla Młodzieży. Określa ona cele w zakresie zapewniania młodym ludziom miejsc pracy, praktyk lub edukacji, pozostawiając jednocześnie państwom członkowskim swobodę w dobieraniu metod i narzędzi. W Hiszpanii, w której bezrobocie wśród młodych jest jedno z najwyższych w UE, programy wsparcia koncentrują się na szkoleniu zawodowym i doradztwie; Hiszpanie mocno inwestują również w rozwój umiejętności cyfrowych. Francja, wprowadzając Garantie jeunes, oferuje młodym kompleksowe wsparcie finansowe, edukacyjne i zawodowe. Tu program skierowany jest do najbardziej zagrożonych wykluczeniem i ma na celu ich pełną integrację społeczną i zawodową. We Włoszech z kolei realizacja polityki młodzieżowej opiera się na współpracy między rządem a sektorem prywatnym. Obejmuje ona szkolenia zawodowe, praktyki, a także konkretne wsparcie dla młodych przedsiębiorców.

Gwarancje dla Młodzieży w Polsce
Nie jesteśmy wyjątkiem – w naszym kraju poprawie sytuacji młodych na rynku pracy także służyć ma wdrożenie unijnego programu Gwarancje dla Młodzieży. Jest on realizowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej i finansowany zarówno ze środków krajowych, jak i unijnych. Opiera się na czterech filarach: urzędach pracy, Ochotniczych Hufcach Pracy, projektach finansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus oraz programie pożyczkowym Pierwszy biznes – Wsparcie w starcie, który realizuje Bank Gospodarstwa Krajowego.

Nowa edycja programu Gwarancje dla Młodzieży skierowana jest do czterech kategorii młodych. Pierwsza to osoby w wieku 15–17 lat, które przedwcześnie kończą naukę lub zaniedbują obowiązek szkolny. Druga obejmuje ludzi w wieku 18–29 lat, zarejestrowanych jako bezrobotni, którzy się nie kształcą ani nie szkolą (tzw. NEET: z ang. not in employment, education or training), a także bezrobotnych lub poszukujących pracy absolwentów szkół i uczelni. Program jest również adresowany do osób, które opuściły pieczę zastępczą – oferuje wsparcie w trudnym okresie przejścia do samodzielnego życia i pracy. Ostatnią grupą beneficjentów są kobiety poniżej 30. roku życia, które wychowują dzieci. Program ma im umożliwić pogodzenie obowiązków rodzicielskich z aktywnością zawodową. 

W ramach kompleksowego wsparcia dla młodych w dniu 14 marca 2023 r. ogłoszono nabór do projektów pilotażowych pn. „Czas na młodych – punkty doradztwa dla młodzieży”, skierowanych do Powiatowych Urzędów Pracy (PUP) działających na terenie powiatów, w których udział osób młodych do 30. r.ż. w ogóle zarejestrowanych bezrobotnych jest wyższy od średniej krajowej. Projekty pilotażowe są obecnie realizowane przez 76 PUP z 15 województw. Kwota dofinansowania z Funduszu Pracy wynosi 72,7 mln zł. Punkty doradztwa oferują młodym dostęp do usług i informacji w co najmniej trzech obszarach: zatrudnienie, pomoc społeczna, wsparcie psychologiczne. Dodatkowe obszary wsparcia to: edukacja, zdrowie, zamieszkanie, doradztwo prawne i finansowe. Punkty będą działać  do końca 2024 r. Informacje o efektach programu Gwarancje dla Młodzieży można znaleźć w corocznie publikowanych raportach – informuje ministerialny Departament Komunikacji i Promocji.

Środki europejskie z kolei resort przeznaczył na realizację projektów dotyczących koordynacji wsparcia grup wrażliwych na rynku pracy (zwłaszcza młodych i długotrwale bezrobotnych) przez Publiczne Służby Zatrudnienia. To wsparcie udzielane młodym m.in. poprzez działania informacyjno-promocyjne oraz stworzenie systemu monitorowania losów klientów urzędów pracy. 

Cyfrowa przyszłość
W zaleceniu Rady Unii Europejskiej z października 2020 r. położono nacisk na konieczność nabywania przez młodych ludzi kompetencji cyfrowych. Program Gwarancje dla Młodzieży zakłada, że każdy jego uczestnik przejdzie walidację kompetencji cyfrowych i będzie miał możliwość uzupełnienia braków w dodatkowym szkoleniu. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zapewnia, że dostęp do szkoleń będzie powszechny i dostosowany do potrzeb. 

We wspieraniu młodych na rynku pracy ważną rolę odgrywają też takie inicjatywy jak EURES,   czyli sieć publicznych służb zatrudnienia w UE. Należące do niej instytucje oferują informacje, doradztwo i usługi rekrutacyjne dla poszukujących pracy oraz pracodawców w całej Europie. Istnieje też oddzielne wsparcie dla młodych zainteresowanych budowaniem biznesu – program Erasmus dla młodych przedsiębiorców umożliwia im zdobycie doświadczenia poprzez współpracę z ludźmi biznesu w innych krajach UE. Pewne jest jedno: na rynku pracy młodzi nie są sami. 

W kolejnych artykułach szczegółowo omawiamy poszczególne obszary polityki młodzieżowej Unii Europejskiej. W nr. 2/2024 „EdA" pisaliśmy o kształceniu i szkoleniach, w nr. 4/2024 zajmiemy się współpracą międzynarodową i promowaniem wartości europejskich.
Patron cyklu: Encyklopedia Komisji Europejskiej Youth Wiki