treść strony

Program Edukacja otwiera drzwi

Zmieniliśmy kawałek rzeczywistości z myślą o potrzebach osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną i nadal będziemy to robić – zapowiada Jakub Wolny z ZSS w Sosnowcu

  • Wspieranie osób niepełnosprawnych to m.in. przygotowywanie ich do życia i pracy

    fot. Szymon Łaszewski/FRSE

  • Wicedyrektor ZSS w Sosnowcu stara się stopniowo pracować nad zmianą postaw społecznych

    fot. Szymon Łaszewski

Zespół Szkół Specjalnych nr 4 w Sosnowcu, którego jest pan wicedyrektorem, to jeden z beneficjentów Programu Edukacja. Dlaczego zdecydowaliście się sięgnąć po fundusze Europejskiego Obszaru Gospodarczego?
Od lat staramy się tworzyć w Sosnowcu „świat idealny” – zapewniać międzysektorowe wsparcie systemowe dla osób z niepełnosprawnościami. Mówimy tu o czterech obszarach: samodzielnym mieszkaniu, aktywizacji zawodowej, relacjach interpersonalnych oraz byciu obywatelem, a więc szeroko rozumianej autonomii. Szukając pieniędzy na konkretne działania, trafiliśmy na konkurs z Programu Edukacja i od razu poczuliśmy, że jest to dla nas szansa. Ważna była też możliwość współpracy bilateralnej. Co więcej, kraje, które są darczyńcami w tym programie, a więc Islandia, Liechtenstein i Norwegia, mają nowoczesne podejście do edukacji.

Zrealizowaliście dwa projekty: „EOS" i „AION”. Jakie założyliście sobie cele?
W projekcie „EOS” zależało nam na wsparciu procesu samodzielnego lub wspomaganego mieszkalnictwa osób ze znaczną niepełnosprawnością intelektualną. Wielu naszych absolwentów po ukończeniu szkoły wraca do rodzinnych domów. Dzięki projektowi mogliśmy skupić się na stopniowym przygotowaniu ich do samodzielnego życia. Naturalną konsekwencją tego było zaś znalezienie im możliwości zatrudnienia. Stąd projekt „AION”, który miał stworzyć koncepcję przygotowania tych osób do aktywności zawodowej.

Udało się?
Rozpoczęliśmy proces oswajania niepełnosprawności na rynku pracy. Bazując na wzorcach zagranicznych, zaprosiliśmy do współpracy Powiatowy Urząd Pracy w Sosnowcu. PUP otworzył nam drzwi do świata pracodawców, jednocześnie też wsparł w budowaniu pozytywnego wizerunku osób z niepełnosprawnościami.

Co jest waszym największym sukcesem?
Dwójka naszych uczniów, Agnieszka i Karol, jest na stażu w PUP! Co więcej, rozmawiamy o ich zatrudnieniu. Pojawiły się też inne firmy, w tym m.in. Castorama, która zaprosiła nas do organizacji praktyk wspomaganych. Zmiana postaw wobec osób z niepełnosprawnością intelektualną i zwiększanie otwartości wobec nich powoli staje się faktem.
Tworząc nasze projekty, stopniowo przesuwamy też punkty ciężkości. Rozwijamy kompetencje miękkie, przeformułowujemy zasady działania – od pracy na deficytach, czyli próby kompensowania, do poszukiwania tego, co jest zasobem mimo niepełnosprawności. Dzięki tym projektom jeszcze bardziej podkreślamy podmiotowość uczniów i angażujemy ich w proces planowania i samorozwoju. Dajemy im więcej przestrzeni na popełnianie błędów i decydowanie.

A wyzwania? Z czym musieliście się mierzyć?
Dotykamy delikatnej materii – zmiany postaw społecznych, co wymaga czasu. My zaś od razu chcieliśmy dokonać rewolucyjnej zmiany. Musieliśmy pogodzić się z tym, że to niemożliwe. Inne wyzwania traktowaliśmy jako zadania do wykonania.

Nie mogę nie zapytać, co dalej?
Wierzę, że współpraca z PUP w Sosnowcu to kamyczek, który uruchomi lawinę. Liczę na to, że kolejne podmioty publiczne zaczną zatrudniać osoby z głębszą niepełnosprawnością intelektualną, a następnie – dając dobry przykład – pozwolą na szersze otwarcie rynku. Jeśli chodzi o projekt „EOS”, to wierzę, że te zaproponowane formy mieszkalnictwa będą się rozwijały, a opracowane materiały posłużą za wzór dobrych praktyk.

Projekty „EOS” oraz „AION” zostały zrealizowane w ramach Programu Edukacja, finansowanego z funduszy EOG. Komponent: „EOS”: Współpraca Instytucjonalna (poza VET); „AION”: Współpraca instytucjonalna na rzecz poprawy jakości i dopasowania kształcenia i szkolenia zawodowego (VET) oraz zawodowego kształcenia ustawicznego. Partnerzy: „EOS”: LÖGIS – lögmenn (IS) oraz Instytut Twórczej Integracji (PL); „AION”: LÖGIS – lögmenn (IS), Instytut Twórczej Integracji (PL), Stowarzyszenie NOE – Nowe Obszary Edukacji (PL). Kwota dofinansowania: „EOS”: 122 287 euro, „AION”: 195 648 euro