treść strony

Razem możemy więcej - w trosce o małe ojczyzny

O sensie partnerstw lokalnych – czyli jak rozwijać współpracę instytucji, organizacji i mieszkańców, oraz o ważnej roli lidera

  • Od początku należy dbać, by działalność partnerstwa spełniała oczekiwania społeczności

    fot. microstock3D/Shutterstock

Partnerstwo lokalne to współpraca i długofalowe relacje między instytucjami, organizacjami oraz mieszkańcami chcącymi działać na rzecz dobra wspólnego. Powstaje na ogół wtedy, gdy zainteresowani dostrzegają w najbliższym otoczeniu lukę, którą chcą wypełnić, lub zamierzają wspierać wybraną grupę mieszkańców czy też rozwijać społeczność, skupiając się na sprawach edukacji, kultury itp. Jednym z celów tego typu partnerstw jest także uczenie współpracy i dialogu osób reprezentujących czasem całkiem odmienne interesy oraz niwelowanie różnic między uczestnikami przedsięwzięcia, tak by móc podjąć wspólnie twórcze działania.

Diagnoza potrzeb 
Poczucie wspólnoty sprawia, że partnerstwa dają dodatkowy impuls do działania. Pomagają realizować nie tylko bieżące akcje, ale i wdrażać nowe, innowacyjne rozwiązania. Integracja partnerów oraz wypracowanie wspólnego celu i toku myślenia sprawiają, że konflikty są rzadkie, a współpraca efektywna i silna. Co ważne, od początku działań należy dbać o to, by działalność partnerstwa spełniała oczekiwania lokalnej społeczności, a nie wyłącznie ludzi realizujących projekty. Dlatego tak istotne są spotkania i rozmowy z mieszkańcami oraz prowadzenie diagnozy potrzeb z wykorzystaniem narzędzi badawczych. Inspiracje i przykłady w tym zakresie znajdują się na platformie EPALE: bit.ly/3TYBy31, bit.ly/3TWdw8N, bit.ly/3Jh6kzp.

Rola lidera/animatora 
Zainicjowanie procesu budowania partnerstwa wynika z aktywności lidera (osoba/instytucja) lub zewnętrznego animatora społecznego wchodzącego w rolę facylitatora [bierze udział w spotkaniach grupy, ale nie jest jej członkiem, zarządza pracą uczestników, aby pomóc im osiągnąć cel – przyp. red.]. Początek współpracy opiera się na analizie potencjału danego środowiska. Później następuje faza tkania sieci relacji i kontaktów oraz budowania zaufania. Ważne są pierwsze spotkania, od których zaczyna się cały proces, a decyzje podjęte na tym etapie mają konsekwencje dla dalszej współpracy. Dlatego spotkania te powinny odbywać się w małych grupach, bo wtedy facylitacja procesu jest łatwiejsza. Dobrze, jeśli od początku uczestnicy procesu przejmują odpowiedzialność za całe przedsięwzięcie. Chodzi przecież o robienie rzeczy z ludźmi, a nie tylko dla ludzi!

Równość, zaufanie i komunikacja
Partnerstwo przetrwa, jeśli jego uczestnicy będą zwracać uwagę na budowanie zaufania oraz tworzenie solidnego zespołu poprzez koncentrowanie się na ludziach i relacjach. Głos każdego uczestnika powinien mieć taką samą wagę, co daje poczucie współdecydowania. Istotne są też odpowiednie podzielenie obowiązków i zadań – z uwzględnieniem wiedzy, umiejętności i możliwości każdego z partnerów – a także stworzenie przestrzeni do zgłaszania indywidualnych pomysłów. 

Częste spotkania partnerów i rozmowy dają możliwość uczenia się od siebie oraz coraz lepszego rozumienia siebie nawzajem, a co za tym idzie – sprawniejszego realizowania przedsięwzięć. Skuteczna komunikacja i przepływ informacji sprzyjają elastyczności partnerstwa i otwartości. Zazwyczaj nieporozumienia rodzą się właśnie z powodu błędów komunikacyjnych. 

Współpraca i tożsamość 
Współdziałaniu partnerów powinna towarzyszyć uważność, pogłębianie więzi i relacji. Proces integracji zachodzi samoistnie, jeśli grupa przebywa ze sobą odpowiednio długo. Rolą lidera/animatora jest w tym czasie dbanie o przebieg procesu grupowego. Budowanie tożsamości partnerstwa przebiega równolegle do tego procesu. Dla większości osób poczucie sensu bycia w partnerstwie bierze się ze wspólnego definiowania pomysłów, działania i doświadczania efektów. Dlatego ważne jest, by uczestnicy podejmowali konkretne inicjatywy bez poczucia, że celem samym w sobie jest budowanie relacji.

Powyższe rekomendacje są efektem wieloletnich doświadczeń towarzyszenia społecznościom w procesie budowania współpracy. Po latach, w których partnerstwa lokalne były tworzone na potrzeby odgórnych programów i projektów, przychodzi czas ich oddolnego inicjowania, w oparciu o potrzeby mieszkańców oraz pragnienie zmiany i rozwoju małych ojczyzn. 

Więcej porad dotyczących animacji społecznej znajdziesz na EPALE: epale.ec.europa.eu/pl/blog/animacja-spoleczna-i-wolontariat.

Autor: Maciej Bielawski – Ambasador EPALE