Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji
Data publikacji: 26.06.2023 r.
Gdy przyszli na pierwsze zajęcia, słabo mówili po polsku, nie znali naszych realiów ani zwyczajów. Dziś są bardziej pewni siebie, częściej się uśmiechają i wielu z nich znalazło pracę. Prawie 2800 uchodźców z Ukrainy wzięło udział w projekcie „Szansa – nowe możliwości dla dorosłych”.
W każdej grupie objętej wsparciem było kilkadziesiąt osób. Różnił je wiek (od 18 do ponad 60 lat) i wykształcenie, łączyły ukraińska narodowość i cel przyjazdu do Polski – ucieczka przed wojną. Projekt „Szansa – nowe możliwości dla dorosłych” był dla nich prawdziwą szansą na rozwój umiejętności podstawowych (m.in. cyfrowych i matematycznych) oraz na opanowanie języka i zrozumienie polskich realiów prawnych, społecznych i kulturowych.
– Mówiliśmy o zasadach korzystania z usług polskiej służby zdrowia, urzędów, przedszkoli, szkół i pomocy społecznej – wyjaśnia Aneta Wnęk z Fundacji Proaktywni z Krakowa, gdzie w zajęciach uczestniczyło 52 uchodźców z Ukrainy. – Staraliśmy się ich wspierać w znalezieniu pracy oraz w codziennych sytuacjach, takich jak wysyłka listu poleconego. To, co dla nas jest autostradą, dla nich jest krętą górską ścieżką, której sami nie są w stanie pokonać – dodaje.
Komunikacja to podstawa!
Największym wyzwaniem, z jakim zmierzyli się przyjeżdżający do naszego kraju uchodźcy, jest znajomość języka polskiego. W Warszawie, gdzie projekt grantowy realizowała Fundacja Cup of Polish, uczestnicy startowali z poziomu A2, a część z nich w ciągu kilku miesięcy osiągnęła poziom B1+. – Musieli podszkolić się z naszego języka, bo wszystkie zajęcia – w tym dotyczące polskiego prawa czy statusu uchodźcy, wsparcia psychologicznego i poszukiwania pracy, m.in. symulacje rozmów kwalifikacyjnych – odbywały się w języku polskim – wyjaśnia Dagmara Sobiecka z Fundacji Cup of Polish, która zaprosiła do udziału w projekcie 70 osób.
W Poznaniu, gdzie za działania realizowane w ramach grantu odpowiadała Fundacja Event Culture, uczestnicy przez pierwsze dwa miesiące prosili o pomoc tłumacza, później radzili sobie sami. W Rzeszowie, w siedzibie Stowarzyszenia Pro Carpathia, 58 uchodźców z Ukrainy uczyło się języka na dwóch poziomach: podstawowym i średniozaawansowanym. W Krakowie zaś – mimo 60-godzinnego kursu językowego – pozostał spory niedosyt.
– Dużym problemem było pisanie, więc przydałaby się jeszcze większa liczba godzin nauki polskiego. Jeśli ci ludzie mają się zintegrować z polskim społeczeństwem, to muszą umieć się z nim komunikować – sugeruje Aneta Wnęk. Wtóruje jej Marta Chciuk ze Stowarzyszenia Pro Carpathia: – Nasz program zakładał 40 godzin nauki języka polskiego i to było za mało. Tym bardziej że uczestnicy mieli chęć do dalszej pracy – dodaje.
Poczuli się bezpiecznie
Zajęcia dla uchodźców z Ukrainy realizowane były w 29 polskich miastach przez 38 instytucji. Uczestnicy spotykali się kilka razy w tygodniu na warsztatach, podczas których rozwijali swoje umiejętności podstawowe, społeczne i językowe. W programie znalazły się też konsultacje z doradcą zawodowym i psychologiem. Ten ostatni podpowiadał, jak radzić sobie ze stresem pourazowym. Dlatego tak ważne było stworzenie odpowiedniej atmosfery, w której uchodźcy mogli czuć się bezpiecznie.
– Każde zajęcia zaczynaliśmy i kończyliśmy muzyką, bo doskonale leczy ona dusze i otwiera umysły. Uczestnicy już na początku dostali od nas – oprócz materiałów dydaktycznych – nuty, a na koniec wspólnie zaśpiewaliśmy pieśń „Życzenie” Fryderyka Chopina i jedną z piosenek Maryli Rodowicz – opowiada Ewa Murawska z Fundacji Event Culture. – Wartością dodaną tego projektu są relacje, które zawiązały się między uchodźcami z Ukrainy, i zmiana postaw. Ci ludzie są dziś silniejsi, bardziej pewni siebie – dodaje.
– Uczestnicy mogli się poznać, zaprzyjaźnić, co sprawiło, że w naturalny sposób stali się dla siebie grupą wsparcia – potwierdza Dagmara Sobiecka z Fundacji Cup of Polish. Co ważne, wielu osobom, które brały udział w projekcie, udało się już znaleźć pracę. Wzrosła też ich wiedza o zasadach funkcjonowania naszych urzędów, przychodni i szkół, co pozwala im łatwiej odnaleźć się w codziennym życiu.
Pracownicy organizacji uczestniczących w przedsięwzięciu grantowym wskazują na konieczność kontynuacji tej inicjatywy. Tym bardziej że w zakończonej właśnie edycji chętnych było więcej niż miejsc. – My przyjęliśmy tylko połowę spośród tych, którzy chcieli wziąć udział w zajęciach – potwierdza Wnęk. I dodaje, że podczas ostatniego spotkania uczestnicy podkreślali, że były to najlepsze zajęcia, na jakich kiedykolwiek byli i są wdzięczni za pomoc. – Żałują, że projekt się skończył, i czekają na kolejną edycję. Potraktujmy te działania jako pilotaż i podstawę do kolejnych aktywności – zachęca Murawska.
Zajęcia dla uchodźców z Ukrainy odbywały się w ramach projektu „Szansa – nowe możliwości dla dorosłych”, finansowanego z Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, wdrażanego przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji we współpracy z Instytutem Badań Edukacyjnych. Czas trwania: od 1.11.2022 r. do 30.04.2023 r. Budżet wsparcia wynosił 15 mln zł.