Aktualności

AB: Pełna nazwa nagrodzonego projektu to „Internet rzeczy, duże zbiory danych i sztuczna inteligencja: innowacyjne nauczanie STEM poprzez wzmocnienie profesjonalizacji nauczycieli”. Może rozłóżmy ten tytuł na czynniki pierwsze. Zacznijmy od tego, jakie dane gromadziliście.
AS: Głównym założeniem było wykorzystanie stacji pogodowych. Zasponsorowała nam je Fundacja Wyszehradzka, a zapewniła firma Science Scope z Wielkiej Brytanii. Zbudowała ona stacje i przesłała je do naszej szkoły. Dostaliśmy też od niej dostęp do platformy online Exploratory, która pozwala na śledzenie zmian w pogodzie we wszystkich ich stacjach badawczych. Co ciekawe, nie były to wyłącznie dane z krajów Grupy Wyszehradzkiej, które brały udział w projekcie [Polska, Słowacja, Czechy i Węgry – przyp. red.], ale też chociażby z Singapuru czy Australii. To bardzo zaawansowane narzędzie – pomiarów dokonywała sztuczna inteligencja, a my otrzymywaliśmy ich interpretację w formie analiz i wykresów. Gromadziliśmy dane o promieniowaniu słonecznym, temperaturze, wiatrach, ciśnieniu atmosferycznym i opadach. Potem wspólnie analizowaliśmy je podczas internetowych konferencji, w których brało udział ponad stu uczniów i nauczycieli z krajów Grupy Wyszehradzkiej.

I jakie są wnioski z tych badań?
W mojej grupie, składającej się z czterech nauczycieli z Czech, Słowacji i Polski oraz 22 uczniów z tych państw, pracowaliśmy nad wiatrem – śledziliśmy jego kierunki w okolicach Tarnobrzega. Jedno z pytań, które sobie postawiliśmy, brzmiało: czy byłby sens budowania na Podkarpaciu elektrowni wiatrowych? Obserwacje, które przeprowadziliśmy na przestrzeni kilku miesięcy – od września do grudnia 2021 r. – wspólnie ze specjalistami z Science Scope i klimatologami, potwierdziły, że takie elektrownie nie miałyby u nas racji bytu ze względu na zbyt słabe wiatry. Drugi problem badawczy dotyczył domków jednorodzinnych opalanych węglem w jednej z dzielnic Tarnobrzega. Sprawdziliśmy, czy emisja gazów wpływa na jakość powietrza w tej części miasta, w której znajduje się nasza szkoła. Okazało się, że tak, bo wiatry były w większości wschodnie, a ta dzielnica znajduje się właśnie na wschód od naszej placówki. Zimą wiatry przynoszą nam więc zanieczyszczenia. Uznaliśmy, że takie pomiary powinny być prowadzone we wszystkich miastach i należałoby informować mieszkańców, czy danego dnia mogą spędzać dużo czasu na zewnątrz, czy raczej powinni zostać w domach.

Wy też musieliście siedzieć w domach, bo z powodu pandemii projekt realizowany był online. A skąd wziął się pomysł, by uczniowie analizowali pogodę?
W 2019 r. byłem na konferencji w Tokio, zorganizowanej przez Fundację Azja-Europa. Głównym tematem były nowe technologie, sztuczna inteligencja i przybliżanie uczniom takich zagadnień, jak: ochrona środowiska, globalne ocieplenie, zmiany klimatyczne. Wspólnie z fundacją, z którą już wcześniej współpracowaliśmy, pomyśleliśmy, że świetnie byłoby przenieść te treści na grunt szkolny. I tak powstał nasz projekt, tyle że wybuchła pandemia i rzeczywiście większość zadań musieliśmy realizować online, za pośrednictwem narzędzi internetowych.

Ale dzięki temu udało wam się zaprosić do projektu naukowców, którzy być może nie mogliby dotrzeć do waszych szkół.
Tak, udało nam się spotkać chociażby z profesor Aleksandrą Przegalińską, specjalistką od sztucznej inteligencji i rozwoju nowych technologii. Opowiadała uczniom, w jaki sposób sztuczna inteligencja wkracza w nasze codzienne życie. Było to też ciekawe doświadczenie językowe, bo pani profesor pracuje w Stanach Zjednoczonych, więc jej amerykański angielski zrobił na młodzieży duże wrażenie. To spotkanie odbyło się w duchu edukacji CLIL (Content and Language Integrated Learning), czyli nauki języka poprzez dyskusję i zgłębianie specjalistycznych tematów. W tym wypadku język nie jest traktowany jako element codziennej komunikacji, tylko narzędzie pracy w konkretnych dziedzinach nauki.

Oprócz CLIL wykorzystaliście w projekcie metody STEM i STEAM. Co kryje się pod tymi nazwami?
STEM to kładzenie nacisku na nauczanie przedmiotów ścisłych. We współczesnej edukacji jest trend, by wspierać nie tylko humanistykę, ale również takie przedmioty, jak: chemia, biologia, geografia i fizyka. Dla mnie było to pierwsze takie doświadczenie, bo do tej pory przy organizacji projektów Erasmus+ czy eTwinning skupialiśmy się na historii, literaturze bądź języku obcym. Była to też nowość dla nauczycieli przedmiotów ścisłych, którzy podjęli się tego wyzwania. Musieli bowiem przyswoić i przekazać uczniom angielskie słownictwo dotyczące pomiarów pogody. Natomiast w metodzie STEAM do tych ścisłych przedmiotów dodawana jest jeszcze sztuka. I tak uczniowie przy okazji działań projektowych wykonywali ilustracje lub wynajdywali teksty kultury z motywami np. wiatru. Analizowaliśmy m.in.: utwór Wind of change zespołu Scorpions, poezję z motywami wiatru oraz film Przeminęło z wiatrem.

Wspomina pan o wyzwaniu językowym dla nauczycieli, ale projekt był też lekcją dla uczniów, którzy musieli przedstawiać swoje analizy i wyniki badań podczas międzynarodowej konferencji.
Tak, wymagało to od nich dobrego przygotowania językowego, bo wśród słuchaczy ich wypowiedzi byli – poza uczestnikami projektu z innych krajów – również specjaliści z Wielkiej Brytanii czy Singapuru. To był krok milowy w budowaniu pewności siebie, z czym uczniowie zazwyczaj mają problem, szczególnie po okresie pandemii. Szkoły, niestety, nie uczą publicznych wystąpień.

I właśnie po to są takie projekty.
To prawda. Jestem bardzo dumny z moich uczniów, ale również z finalnego produktu naszego przedsięwzięcia. Wspólnie z partnerami stworzyliśmy podręcznik dla nauczycieli z gotowymi scenariuszami i zadaniami do lekcji na tematy, nad którymi pracowaliśmy (asef.org/wp-content/ uploads/2022/05/V4IoT_Teachers_Handbook.pdf). Jest on dostępny na stronie Fundacji Azja-Europa. Teraz promujemy go na różnego rodzaju spotkaniach naukowych, ostatnio pojawiliśmy się na konferencji UNESCO. Chcemy, aby dotarł on do szerokiego grona nauczycieli, bo warto uczyć młodzież praktycznej wiedzy.

Tego oczywiście życzę i gratuluję tytułu laureata nagrody European Language Label – wyróżnienia za innowacyjne podejście do nauki języka obcego.
Dziękuję. Dzięki temu projektowi czuję, że okres pandemii nie był czasem straconym, a wręcz przeciwnie. Jako nauczyciele bardzo rozwinęliśmy się technologicznie. Już nie boimy się działać online. Z mojego punktu widzenia optymalnym systemem edukacji jest połączenie nauki online i pracy na żywo, a nasz projekt jest przykładem, że to się doskonale sprawdza.

Adam Stępiński – koordynator projektu „Internet rzeczy, duże zbiory danych i sztuczna inteligencja: innowacyjne nauczanie STEM poprzez wzmocnienie profesjonalizacji nauczycieli”. Nauczyciel języka angielskiego i historii w Liceum Ogólnokształcącym im. M. Kopernika w Tarnobrzegu, trener Niepublicznej Placówki Doskonalenia Nauczycieli w Tarnobrzegu oraz lider Nauczycielskiego Ośrodka Edukacyjnego. Ekspert European Schoolnet prowadzący szkolenia online dla nauczycieli z Europy, zdobywca tytułu Nauczyciel Języka Angielskiego Roku 2017 British Alumni Society, ambasador programu eTwinning w województwie podkarpackim i trener kursów internetowych. Autor artykułów metodycznych dla Fundacji Azja-Europa i programu eTwinning. Laureat nagrody ELL 2022.

Projekt „Internet rzeczy, duże zbiory danych i sztuczna inteligencja: innowacyjne nauczanie STEM poprzez wzmocnienie profesjonalizacji nauczycieli” realizowany był od września 2021 do marca 2022 r. Wzięło w nim udział 34 nauczycieli i 75 uczniów z następujących placówek z Polski, Czech, Słowacji i Węgier: Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Tarnobrzegu, I Liceum Ogólnokształcące im. Kazimierza Jagiellończyka w Sieradzu, Liceum Akademickie Da Vinci w Poznaniu, Zespół Szkół Informatycznych im. gen. Józefa Hauke Bosaka w Kielcach, Základní škola w Seču (Czechy), Gymnázium Mikuláša Kováča w Bańskiej Bystrzycy (Słowacja), Obchodná akadémia w Rożniawie (Słowacja), Spojená škola w Preszowie (Słowacja), Bugat Pal Secondary Technical School w Székesfehérvár (Węgry), Szent Piroska Görögkatolikus Általános Iskola w Nyíracsád (Węgry). Projekt został sfinansowany przez Fundację Wyszehradzką. Kwota dofinansowania: 29 475 euro.

Zainteresował Cię ten tekst?
Przejrzyj pełne wydanie Europy dla Aktywnych 4/2022: