Aktualności

Jak się przebić z wiedzą? Bez dialogu ani rusz

Tematem przewodnim konferencji były współpraca i dialog między tymi trzema środowiskami. Jak zauważył jeden z prelegentów: „Współpraca nie jest już tylko opcją, stała się nową doktryną”. Podczas dwóch dni konferencji uczestnicy wysłuchali 11 wystąpień zaprezentowanych podczas 3 sesji tematycznych oraz panelu dyskusyjnego, który podsumował całe wydarzenie. Spotkanie w dniach 5-6 listopada br. zorganizował Zespół Analityczno-Badawczy Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji przy wsparciu Zespołu Publikacji oraz Zespołu TCA.

Dlaczego współpraca badaczy i praktyków jest ważna?

Pierwszego dnia konferencji dr Martin Brown z Dublin City University zwrócił uwagę na konieczność budowania sieci współpracy w różnych obszarach. Podkreślił, że współpraca przyczynia się do zwiększenia efektywności polityki poprzez wypracowywanie rozwiązań w dialogu z jej odbiorcami, efektywniejsze wykorzystanie zasobów, zwiększenie zdolności innowacyjnych oraz wzrost spójności społecznej. Budowanie sieci współpracy to jednak trudne zadanie, a efekty bywają czasem odwrotne do zamierzonych. Posługując się przykładem budowania sieci szkolnych, dr Brown wskazał, że warto uwzględniać głos i opinie bezpośrednich odbiorców proponowanych rozwiązań, takich jak rodzice, uczniowie i społeczności lokalne.

Jakie są bariery w tej współpracy?

Dr Thais França z University Institute of Lisbon w swojej prezentacji omówiła kluczowe czynniki sukcesu współpracy pomiędzy badaczami i praktykami, wskazała też na bariery. Te ostatnie to przede wszystkim różnice w celach i priorytetach, ale także nierówność zasobów oraz ograniczenia czasowe, finansowe, komunikacyjne czy nadmierna biurokracja. Często obu stronom towarzyszą też obawy dotyczące własności intelektualnej i opór przed zmianami.

Profesor Dorota Piotrowska z Politechniki Łódzkiej podczas panelu dyskusyjnego zauważyła, że wyniki badań często nie znajdują zastosowania w praktyce, ponieważ badacze posługują się niezrozumiałym dla innych, akademickim językiem. Zaznaczyła, że potrzebne są zmiana sposobu komunikacji i bardziej efektywne przekazywanie wyników badań.

Pozostali paneliści podkreślali, że barierą są często także odmienne oczekiwania badaczy, praktyków i decydentów co do czasu, zasobów finansowych przeznaczanych na badania, a niekiedy nawet rezultatów z nich uzyskiwanych.

Jak przełamać te bariery?

Proponowane przez prelegentów rozwiązania w zakresie budowania lepszej współpracy między badaczami a praktykami obejmowały przede wszystkim tworzenie przestrzeni do dialogu, takich jak badania w działaniu (action research), platformy transferu wiedzy czy prowadzenie blogów i podcastów. Badacze i praktycy powinni także poszukiwać i ustalać wspólne cele i priorytety, uzgadniać elastyczne i realistyczne harmonogramy oraz jasny podział odpowiedzialności we wspólnie realizowanych projektach badawczych.

W obszarze wpływu badań na polityki publiczne prelegenci podkreślali wagę komunikacji wyników badań – powinna być ona zrozumiała i dostępna dla interesariuszy reprezentujących różne środowiska. Karol Sobestjański z FRSE przedstawił działania badawcze polskiej Narodowej Agencji Programu Erasmus+, podkreślając, że badania pomagają w doskonaleniu programu, ponieważ pozwalają zidentyfikować, które obszary wymagają poprawy, a które działają dobrze. Zwrócił uwagę na rolę informacji zwrotnej od uczestników. Dyskutowano także o konieczności włączania ekspertów, praktyków i decydentów w tworzenie praktycznych rekomendacji opartych na wynikach badań.

Uczestnicy konferencji zgodzili się, że odpowiedzialność za skuteczną komunikację wyników badań i ich praktyczne zastosowanie leży nie tylko po stronie badaczy, ale także decydentów kształtujących politykę edukacyjną.

Wyniki badań dotyczące mobilności i głosy praktyków

Konferencja była także dobrą okazją do poznania najnowszych wyników badań w obszarze umiędzynarodowienia edukacji.

Marina Steinmann z DAAD i dr Julia Zimmerman z FernUniversität in Hagen przedstawiły statystyki dotyczące mobilności studenckiej w ramach Erasmus+ na przestrzeni lat i w poszczególnych krajach, zwracając uwagę np. na dominację mobilności w określonych branżach i typach uczelni. Badania wykazały, że mobilność poprawia zdolność adaptacji uczestników w różnych aspektach życia zawodowego i osobistego oraz wzmacnia ich poczucie skuteczności.

Uzupełnieniem obrazu oddziaływania mobilności na ich uczestników były wyniki z dwóch fal badania zaprezentowane przez Annę Kowalczyk z Erasmus Student Network, która omówiła czynniki najbardziej motywujące do udziału w mobilnościach. Wskazała także na bariery finansowe, społeczne i psychologiczne, które towarzyszą uczestnikom wyjazdów.

Dr Willeke van der Werf z Nuffic/Dutch National Agency Erasmus+ zaznaczyła, że projekty interwencyjne, takie jak te realizowane w ramach kluczowych akcji programu Erasmus+, powinny wykraczać poza pomiar założonych wcześniej efektów (tzw. output), uwzględniając również korzyści niezamierzone – tzw. impact. Prelegentka podkreślała także konieczność wypracowywania rozwiązań i efektów projektów w duchu partycypacyjnym. „O nich, nie bez nich, krok po kroku” – mówiła.

Głos praktyków reprezentowała Alina Besleaga z SALTO Participation and Information, która podkreślała wagę budowania informacji dla uczestników programu Erasmus+. Jej zdaniem informacja powinna być przejrzysta, ogólnodostępna i inkluzyjna, by wzmocnić partycypację obywatelską i społeczną.

Konferencja pokazała, że budowanie współpracy między światem badań, praktyką edukacyjną a polityką publiczną nie jest łatwe, ale jest niezbędne do skutecznej realizacji celów edukacyjnych na poziomie europejskim. Efektywna współpraca wymaga intensywnego dialogu, wzajemnego uczenia się i eliminacji barier biurokratycznych. Zaangażowanie i elastyczność są kluczowe dla budowania trwałych i skutecznych sieci współpracy w sektorze edukacyjnym i badawczym.

Seminarium stanowiło doskonałą okazję do wymiany doświadczeń, dzielenia się wiedzą w zakresie badań nad unijnymi programami edukacyjnymi i nawiązywania nowych kontaktów. Kolejna edycja już za rok.

Zachęcamy do zapoznania się z materiałami prezentowanymi podczas konferencji:

Keynote speeches:

• From Evidence to Excellence: Enhancing Professional Learning Networks through Evidence-Informed Practice
  Martin Brown (Dublin City University)
• Connecting research and practice – experiences of ENIS network
  Thais França (CIES-Iscte, University Institute of Lisbon)

Session I. From data to information:

• International Mobility seen by students: never-ending challenges or improved satisfaction?
  Anna Kowalczyk (Erasmus Student Network)
• Effects and Impact of International Student Mobility
  Marina Steinmann (DAAD/German National Agency Erasmus+ Higher Education)
• Campus International 2022
  Julia Zimmermann (FernUniversität in Hagen)
• Polish universities in European Alliances: methodology and lessons learned
  Marta Jaworska (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)

Session II. From information to knowledge:

• ToC approach and the use of impact research results in practice: case of Dutch NA TCA Impact
  Willeke van der Werf (Nuffic/Dutch National Agency Erasmus+)
• From Information to Participation: Encouraging Knowledge-Based Approaches in Projects
  Alina Besleaga (SALTO Participation and Information)
• Squaring the circle: making research matter for policy and practice
  Andreas Karsten (RAY Research Network)

Session III. From knowledge to practice:

• Frontiers in Research on Non-formal Adult Education Participation
  Jan Kalenda (Tomas Bata University in Zlin)
• Evidence-based practice in a digital teacher community – Digital TA, the Erasmus+ Teacher Academy project
  Agnieszka Szplit (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach)
• Mainstreaming innovative project results of Erasmus+: lesson learned from European studies
  Bert-Jan Buiskool (Ockham IPS)