Aktualności

„By działać skutecznie, nie zawsze trzeba być na pierwszej linii. Praca na zapleczu organizacji, a nawet niepozorna rozmowa z sąsiadem może mieć wielką moc” – podkreśla w swoim artykule „Pomoc migrantom i uchodźcom: jak działać skutecznie?” Krzysztof Jarymowicz, ambasador EPALE, prezes Fundacji dla Wolności. Zaznacza także, że pomaganie bywa trudne i wymaga predyspozycji. Jednak potrzeby są na tyle duże, że właściwie każdy chętny znajdzie dla siebie miejsce. Wsparcie jest niezbędne nie tylko na polsko-ukraińskiej granicy czy też w ośrodkach dla uchodźców, ale również w organizacjach pozarządowych, które szukają m.in. osób do prac administracyjnych czy fundraisingu.

Pomagać trzeba z głową
Eksperci zauważają jednak, że aby pomaganie miało sens, musi być przemyślane i adekwatne do potrzeb różnych grup imigrantów. Najlepiej sprawdzają się działania odwołujące się zarówno do wartości kultury rodzimej, jak i kultury nowego kraju. Istotne jest także motywowanie do rozwijania kompetencji, które pomogą efektywniej funkcjonować w nowej rzeczywistości. Dobre efekty przynosi podejście kompleksowe, np. w nauczaniu języka ważne jest rozwijanie nie tylko kompetencji językowych, ale także tych, które ułatwią codzienne życie w kraju imigracji, w tym poruszanie się po rynku pracy.

Budowanie sieci
Aby działania włączające przynosiły efekty, niezbędna jest współpraca między ekspertami z różnych dziedzin, nie tylko tych specjalizujących się w obszarze pomocy cudzoziemcom, a także ze społecznością lokalną i organizacjami pozarządowymi. Jest to istotne z dwóch względów. Po pierwsze, żeby przybysze nie byli skazani na izolację społeczną, a jednocześnie, by lokalna społeczność mogła się odnaleźć w nowej dla siebie sytuacji. Po drugie, współpraca międzysektorowa pozwala na wprowadzanie innowacyjnych i trwałych rozwiązań.

Jak zauważa w swoim tekście „Muzea solidarne z Ukrainą” dr Marcin Szeląg, dyrektor Muzeum Regionalnego w Jarocinie, kolejny ambasador EPALE, edukatorzy muzealni są świadomi potrzeby opracowywania oferty dla zwiedzających w taki sposób, aby wykraczała ona poza standardowe poznawanie zbiorów i wystaw polskich muzeów. Coraz częściej pojawiają się bardziej problemowe ujęcia tematu, odpowiadające na aktualną sytuację zarówno uchodźców, jak i obywateli Polski, których również dotykają konsekwencje wojny w Ukrainie.

Dr Szeląg zwraca także uwagę na niebagatelną rolę instytucji kultury w radzeniu sobie z przyszłymi wyzwaniami, kiedy wspólne życie z uchodźcami stanie się elementem naszej codzienności. Wówczas mogą narastać napięcia społeczne, a wtedy muzea i ich włączająca oraz wspierająca oferta edukacyjna może okazać się niezwykle potrzebna.

Uczenie się od bardziej doświadczonych
Na EPALE można znaleźć wiele przykładów krajowych inicjatyw, które ułatwiają przybyszom funkcjonowanie w nowej rzeczywistości i włączenie się w życie społeczne. Współpraca kobiet z terenów wiejskich z uchodźczyniami i migrantkami, integracja przez sport oraz spotkania językowe w muzeach oraz bibliotekach to zaledwie kilka z nich.

Inne spojrzenie na kontekst działań włączających zaprezentowało warszawskie Muzeum POLIN. Realizuje ono – wraz z kilkoma innymi instytucjami kultury zajmującymi się poszerzaniem wiedzy o zagładzie Żydów w Europie – międzynarodowy projekt w programie Erasmus+ „Model komunikacji empatycznej w edukacji dorosłych w muzeach historycznych i miejscach pamięci”. Dzisiaj, w obliczu wojny w Ukrainie, instytucje te stanęły przed wyzwaniem. Jaką rolę powinny obecnie odgrywać? W jaki sposób mają przekazywać wiedzę o ważnych wydarzeniach z historii XX wieku wobec dramatu obecnej wojny?

Inspirująca może okazać się np. inicjatywa realizowana przez szwedzkie biblioteki, które organizują dyskusyjne kluby książek dla imigrantek. Spotkania są okazją do ćwiczenia umiejętności czytania i pisania w języku szwedzkim, ale także do dyskusji na tematy dotyczące szwedzkiego społeczeństwa. Wśród uczestniczek są również analfabetki, które zaczynają naukę od książek obrazkowych. Jeszcze więcej przykładów z innych krajów, szczególnie tych, które mają większe doświadczenie migracyjne, można znaleźć na poszczególnych wersjach językowych EPALE.

Wymiana wiedzy
Jak najszybciej dotrzeć do bazy wiedzy o problematyce migracyjnej na EPALE? Najlepiej skorzystać z zakładki Zapoznaj się / Tematy / Imigranci (https://epale.ec.europa.eu/pl/tags/immigrants).

Baza będzie na bieżąco aktualizowana. Jeśli jakaś organizacja chce zaprezentować swoje doświadczenia albo sprawdzone rozwiązania w zakresie wspierania uchodźców, może podzielić się tym na platformie.